Suikers

Suiker

Suiker of sacharose is een zoete stof, die van nature voorkomt in voedingsmiddelen zoals fruit, maïs, suikerriet en suikerbiet. Daarnaast komen ook andere suikers voor zoals melksuiker (lactose) en vruchtensuiker (fructose). Aardappels en granen bevatten ook suikers in de vorm van zetmeel, dat zijn lange suikerketens (zonder zoete smaak) die in de darm wel in glucose wordt gesplitst. Suiker gemaakt uit riet- of bietsuiker wordt wel kristalsuiker genoemd. Kristalsuiker wordt als smaakmaker toegevoegd aan bewerkte producten, zoals frisdrank, chocola, snoep en gebak.

Naast suiker worden ook stroop, siroop (ahorn en agave), kokosbloesemsuiker, palmsuiker en honing gebruikt om producten mee te zoeten. Stroop, siroop en honing bevatten ook suikers.

Zoetstoffen

Om wel de zoete smaak te geven, maar geen calorieën, worden aan sommige producten kunstmatig zoetstoffen toegevoegd in plaats van suiker.

Samenstelling

De meeste suikers bestaan uit glucose, fructose of een mengsel daarvan. Dit geldt voor alle soorten suiker, stropen, honing, en siropen, bijvoorbeeld agavesiroop of maple syrup. Stropen kunnen verschillende samenstellingen hebben (glucose-fructosestroop, high fructosestroop, isoglucose). Er is geen verschil in voedingswaarde tussen al deze suikers. Lactose (melksuiker) bestaat uit glucose en galactose

Functie van suiker in producten

Naast zoete smaak kan suiker ook voor andere doeleinden aan een product zijn toegevoegd. Suiker kan de volgende functies hebben:

Zoetstof
Smaakmaker
Vulmiddel
Conserveermiddel in bijvoorbeeld jam
Gelvormer
Stabilisator
Kleurmiddel (caramel)
Structuur (koekjes)

Opname en vertering van suiker

Er wordt door het lichaam geen onderscheid gemaakt tussen van nature aanwezige of toegevoegde suiker. Alle suikers worden door het lichaam op dezelfde manier verwerkt. Ze worden door het lichaam afgebroken tot glucose, de ‘brandstof’ voor het lichaam, en leveren dezelfde hoeveelheid calorieën. Meer hierover bij koolhydraten. k.

Suiker levert wel energie, maar voorziet je lichaam niet van de nodige vitamines, mineralen en vezels .Dit geldt voor alle soorten suiker en voor honing, siropen en stropen .Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen overgewicht en suiker. Te veel suiker eten kan wel bijdragen aan het ontstaan van overgewicht, maar als je het niet te veel en te vaak eet, word je niet meteen dik.

Het drinken van suikerhoudende dranken vergroot de kans op overgewicht. Wanneer proefpersonen suikerhoudende frisdrank tot hun beschikking hebben en verder alles kunnen eten wat ze willen, leidt het gebruik van frisdrank tot een toename in gewicht. Dit komt mogelijk doordat de calorieën die mensen via frisdrank binnenkrijgen, niet worden gecompenseerd. Met andere woorden, mensen eten niet minder, ondanks dat het lichaam al calorieën via frisdrank heeft binnengekregen.

Suikerovergevoeligheid

Sommige mensen ervaren suikerovergevoeligheid, maar het bestaan hiervan is niet wetenschappelijk aangetoond. Kleine hoeveelheden suiker geven namelijk geen klachten. Er is niet voldoende wetenschappelijk bewijs om aan te nemen dat suiker zelf gedragsklachten, hyperactiviteit, maag-darmklachten en extreme moeheid veroorzaakt. Een teveel aan fructose (fruitsuiker) kan wel darmklachten veroorzaken. En er zijn mensen met een intolerantie voor lactose (melksuiker). Ook bestaat de kans op een tekort aan andere voedingsstoffen als iemand te veel suiker eet.

Tandproblemen

Bacteriën in de mond zetten suikers uit koolhydraten om in zuur. Dat zuur is slecht voor het tandglazuur en het tandweefsel en leidt tot gaatjes. De hoeveelheid suiker die je eet, zegt op zichzelf niet zoveel over mogelijk tandbederf. Belangrijker is hoe vaak je iets eet of drinkt.

Het wordt weleens gezegd dat honing, rietsuiker, palmsuiker, kokosbloesemsuiker, ahornsiroop of agavesiroop beter voor het lichaam is dan gewone kristalsuiker omdat het natuurlijker zou zijn en er gunstige voedingsstoffen in zitten. Maar je lichaam verwerkt alle soorten suiker op dezelfde manier.

Alle suikers bevatten ongeveer evenveel calorieën. In fruitstroop, ahornsiroop en honing zitten net iets minder calorieën, omdat het ook water bevat.

Suiker en verslaving

Er wordt wel eens beweerd dat suiker even verslavend is als drugs. Suiker activeert net als drugs,maar ook mooie muziek of sporten, het beloningscentrum in je hersenen. Het zorgt voor afgifte van de stof dopamine, dat een prettig gevoel geeft. Maar in tegenstelling tot bij het stoppen van alcohol of drugsgebruik krijg je bij het stoppen met suiker geen onthoudingsverschijnselen en is er niet steeds meer nodig om hetzelfde prettige gevoel te ervaren. Van verslaving aan de stof suiker kun je dus niet spreken. Wel is het zo dat we beloond worden met een prettig gevoel als we suiker eten, waardoor we gemotiveerd zijn om te eten. In een omgeving waarin het niet moeilijk is om aan eten te komen leidt dat soms tot meer eten dan gezond voor ons is.

Bij het eten van suikers krijg je een hoge piek in je bloedsuikerspiegel dit kan er ook voor zorgen dat je behoefte aan suiker hoog blijft (zie onderstaande afbeelding)

Voedingsadvies

Het is voor iedereen goed om niet te veel producten met toegevoegd suiker te eten. Zo adviseert het Amerikaanse Institute of Medicine om minder dan 25% van de calorieën op een dag uit toegevoegde suikers te halen. De World Health Organization (WHO) zegt dat mensen minder dan 10% van de calorieën op een dag moeten halen uit vrije suikers. Dit zijn toegevoegde suikers en suikers die van nature aanwezig zijn in sappen, siropen, honing en vruchtenconcentraat.

Suikers op het etiket

Je kunt suikers op het etiket terugvinden onder de namen kristalsuiker, suiker, melksuiker en vruchtensuiker. Maar ook glucose-fructosestroop, isoglucose, melksuiker (lactose), vruchtensuiker en andere toegestane benamingen (indeling koolhydraten) behoren tot de suikers. Soms is suiker niet direct herkenbaar als suiker. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de fabrikant honing, appelsap, ahornsiroop (maple syrup), agavesiroop of vruchtenconcentraat gebruikt als suikerbron.

(Bovenstaande afbeelding zijn namen van suikers die voorkomen op etiketten)