Wat zijn vitamines?
Vitamines zijn stoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken. Ze leveren geen energie. De hoeveelheden kan variëren van enkele microgrammen tot tientallen milligrammen.
Het lichaam kan zelf geen vitamines maken, behalve kleine hoeveelheden vitamine K in de darm. Ook kan het lichaam bepaalde voorlopers van vitamines uit de voeding, zoals de provitamine A, carotenoïden en provitamine D omzetten in respectievelijk vitamine A en D.
In geval van vitamine D gebeurt dat in de huid onder invloed van zonlicht. Deze hoeveelheden zijn echter niet voor iedereen, en onder alle omstandigheden voldoende.
Indeling
Er zijn 13 stoffen die de naam vitamine hebben. Dat zijn de vitamines A, C, D, E, K en 8 soorten vitamine B, namelijk: B1 ( thiamine), B2 ( riboflavine), B3 ( niacine), B5 ( pantotheenzuur), B6, B8 ( biotine), foliumzuur (B11) en B12.
Vitamines zijn in te delen in vitamines die in water oplosbaar zijn en vitamines die in vet oplosbaar zijn.
De vetoplosbare vitamines komen vooral voor in voedingsvetten. Het lichaam kan deze vitamines in beperkte mate opslaan, alleen van vitamine A kan het lichaam een grote voorraad aanleggen in de lever. Deze vitamines worden uitgescheiden via de urine of de gal. Vitamines die in vet oplosbaar zijn: A, D, E en K.
Vitamines die in water oplosbaar zijn, kan het lichaam niet of nauwelijks opslaan, met uitzondering van vitamine B12. Een teveel aan deze vitamines verlaat het lichaam via de urine. Daardoor komt het bijna nooit voor dat je teveel van deze vitamines binnenkrijgt.
In water oplosbare vitamines zijn: alle B-vitamines en vitamine C.
Antioxidanten
Vitamine A, C en E worden gerekend tot de antioxidanten.
Halfvitamines en onzinvitamines
Een aantal stoffen die in de voeding voorkomen wordt wel vitamine of halfvitamine genoemd. Dat zijn onder andere choline, inositol, carnitine en rutine. Deze verbindingen zijn niet essentieel voor mensen. Het lichaam kan deze stoffen zelf in voldoende mate aanmaken of de functie ervan kan door andere voedingsstoffen worden vervuld.
Na de ontdekking van de vitamines en spoorelementen zijn er nog enkele stoffen gevonden die essentieel blijken te zijn voor de mens. Een voorbeeld zijn essentiële vetzuren. Ze krijgen ook wel eens de naam vitamine F. Deze naam is alleen nooit officieel toegevoegd aan de lijst met vitamines.
Om voldoende vitamines binnen te krijgen, is het vooral belangrijk voldoende en gevarieerd te eten.
In Nederland geeft de Gezondheidsraad per vitamine aanbevelingen voor de hoeveelheid die gezonde mensen dagelijks nodig hebben. Deze voedingsnormen worden gegeven als aanbevolen dagelijkse hoeveelheden ( ADH) of als adequate inname (AI).
Alleen voor vitamine K is in Nederland nog geen ADH vastgesteld. Door een Amerikaanse commissie wordt een aanbeveling gedaan van 90 tot 120 microgram per dag.
