Obesitas

Wat is obesitas?

Allereerst is Obesitas – voor iemand die het ondergaat – een complex geheel van factoren, waarbij nog veel onduidelijkheid is over het ontstaan ervan. Vaak wordt obesitas gezien als een gebrek aan wilskracht in combinatie met te veel eten. Echter, dit is een veel te simpele weergave van de realiteit en doet ook geen recht aan de jarenlange worstelingen van iemand met obesitas.

We kunnen hier het standaard rijtje over de BMI neerzetten, echter wij merken – als we het hebben over obesitas en gezondheid – dat het veel meer is dan de juiste BMI hebben. Het woord obesitas is voor veel dikke mensen stigmatiserend en ze herkennen zich er ook niet in. Hierdoor ontstaat vaak nog meer eenzaamheid, omdat de oorzaak van obesitas veelal wordt uitgelegd als ‘verkeerd gedrag’.

Oorzaken van obesitas: een complex geheel van factoren

Ziekte of ‘Eigen schuld, dikke bult?’ Het is een vraag, die vaak wordt gesteld als het gaat om obesitas. Maar laten we eerlijk zijn, obesitas is veel meer dan alleen maar te veel eten en te weinig bewegen. Het is een complexe aandoening, waarbij verschillende factoren een rol spelen. We zien zelfs regelmatig dat mensen met obesitas zelfs te weinig eten of dat hun spijsvertering is verstoord. Door het ernstige overgewicht – dat zij met zich meedragen – ontstaan langzamerhand allerlei fysieke (lichamelijke) problemen en vaak ook nog psychische problemen. De oorzaken van obesitas zijn dus erg divers.

Het behandelen van obesitas vereist dan ook meer dan alleen wilskracht en discipline. Het vergt goede informatie, professionele hulp en ondersteuning uit de omgeving. Het ‘alleen staan’ tegenover deze complexe aandoening kan ontmoedigend zijn, dus is het belangrijk dat er begripvolle steun is voor mensen met obesitas.

Op onze website willen we je daarom vanuit meerdere kanten over obesitas informeren.

Obesitas in de medische wereld

Sinds 1998 staat obesitas geregistreerd als een chronische ziekte. Dat betekent dat het onder medische behandeling valt.
Iemand met obesitas heeft een overmatige hoeveelheid vet in het lichaam (niet alleen uiterlijk zichtbaar, maar dus ook innerlijk), zodat er een grote kans is op diverse gezondheidsrisico’s.
Om overgewicht en obesitas (én morbide obesitas) in kaart te brengen, wordt de BMI berekend. Je Body Mass Index vertelt je hoe jouw gewicht zich verhoudt tot je lengte, je leeftijd en je geslacht

Dit geeft volgens ons een beter beeld van obesitas

Een medische aandoening waarbij zich zoveel lichaamsvet heeft opgehoopt, dat dit een negatief effect kan hebben op de gezondheid. Dit kan leiden tot een kortere levensverwachting en/of meer gezondheidsproblemen
In een groot deel van de moderne wereld worden mensen met obesitas gestigmatiseerd. Toch werd het vroeger algemeen gezien als een symbool van rijkdom en vruchtbaarheid en in sommige delen van de wereld is dat nog steeds zo.
Niet iedereen met obesitas hoeft ongezond te zijn.
Een goede gezondheid is meer dan het opmeten van de BMI
Er ligt te veel nadruk op leefstijlverandering zonder dat er aandacht is voor lichamelijke, psychische en sociale componenten
Wij vinden dat mensen met obesitas door vooroordelen en stigma's te weinig ruimte krijgen om vanuit een afstand te kijken naar wat obesitas betekent voor iemand.

Het verschil tussen overgewicht en obesitas

Overgewicht

Meer dan de helft van de Nederlanders heeft overgewicht.
Bij een BMI van 25 tot 30 heb je te maken met overgewicht.
Overgewicht geeft minder belemmeringen dan obesitas.
Overgewicht kan tijdelijk zijn.

Obesitas

15% van de Nederlanders heeft obesitas.
Vanaf een BMI van 30 spreken we van obesitas.
De oorzaak van obesitas is een complex geheel van factoren.
Is niet meer alleen met een gezonde leefstijl te behandelen.

Onderliggende oorzaken obesitas

Medische ziektes (bv schildklierafwijking);
Erfelijkheid;
Neurologische afwijkingen;
Alcoholgebruik;
Aangeboren afwijkingen;
Schulden/armoede;
Medicatie;
Zwangerschap;
Verkeerde leefstijl;
Autisme;
Depressie, angst of psychische problematiek;
Ploegendienst;
Crashdiëten;
Hormonale problemen;
Ongezonde leefomgeving;
Erfelijkheidsfactor.

Waarom is het zinvol om toch over obesitas te praten?

Omdat je niet alleen hoeft te zijn als je obesitas hebt.
Omdat het een aandoening is waarvoor een behandeling mogelijk is.
Praten betekent dat er mogelijk verandering komt voor je.
Schamen voor obesitas je niet helpt.
Je zelf bepaalt wat je met je obesitas wilt doen.

Nieuwe richtlijnen overgewicht en obesitas bij volwassenen

De vorige richtlijnen waren van 2008, dus alweer 15 jaar oud. Omdat er meer wetenschappelijk onderzoek is gedaan, werd het tijd om de nieuwe richtlijnen in de praktijk te brengen.

De eerste stap was op zoek gaan naar de onderliggende oorzaak van overgewicht of obesitas. Er kunnen verschillende factoren een rol spelen, zoals leefstijl, psychische en economische staat, hormonaal en medicatie.

Door in gesprek te gaan met de patiënt en onderzoek te doen, kom je tot een diagnose. Vanuit die diagnose wordt er samen met de patiënt een behandelplan opgesteld. Breng daarin ook in kaart wat de complicaties en comorbiditeiten zijn die de patiënt heeft.

Je gaat hierover weer in gesprek met de patiënt. Dan ga je kijken welke voedingsinterventie het beste bij de patiënt past. Er wordt uitgegaan van de Schijf van Vijf en als er sprake is van comorbiditeit, dan kan er worden doorverwezen naar een diëtist.

Voeg een beweegprogramma toe voor de patiënt in combinatie met voorlichting.

Adviseer een GLI met cognitieve gedragstherapie (gespecialiseerde GLI) indien er sprake is van milde psychische problematiek die de behandeling van obesitas belemmert.
Adviseer cognitieve gedragstherapie indien er sprake is van matig tot ernstig verstoord eetgedrag en/of bijkomende psychopathologie.

Gepersonaliseerde zorg

In overleg met de patiënt wordt een keuze gemaakt uit de verschillende behandelmogelijkheden.

Het grootste verschil van nu is dat de aanpak persoonlijk wordt gemaakt, door de juiste vraagstelling en het juiste onderzoek met instemming van de patiënt.

Keuzevrijheid

Uiteindelijk draait het bij obesitas allemaal om keuzevrijheid. We hebben de vrijheid om onze eigen beslissingen te nemen en ons leven vorm te geven op de manier die we willen. Maar laten we niet vergeten dat deze keuzevrijheid ook gepaard gaat met verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat we goede informatie krijgen over voeding, lichaamsbeweging en gezonde levensstijlkeuzes. Met deze kennis kunnen we bewuste keuzes maken, die ons helpen bij het bereiken van een gezond gewicht.

En het allerbelangrijkste - volgens ons - is:

Je wilt een keuze hebben of je iets met je obesitas wilt doen, zonder oordelen van de omgeving en met de ruimte om te beslissen wat voor jou de beste opties zijn.

Wat je standpunt ook is – wij vinden – dat je er niet alleen mee hoeft te zijn.

Elke reis van een persoon met obesitas is uniek en wordt beïnvloed door genetica, levensstijlkeuzes en onderliggende gezondheidsstoornissen. Terwijl de ene mens ervoor kiest om hun kwaliteit van leven en algemeen welzijn te verbeteren, kunnen anderen ervoor kiezen om dat niet te doen. En dat is oké.

Bovendien maakt discriminatie van personen met overgewicht of obesitas deze kwestie nog ingewikkelder. Veel mensen worden op verschillende gebieden van hun leven gediscrimineerd, zoals werkgelegenheid, huisvesting en zelfs de gezondheidszorg zelf. Dit creëert een extra laag van complexiteit bij de overweging of behandeling van obesitas verplicht moet worden. Het wordt steeds duidelijker dat steun, in plaats van druk, nodig is om in elk geval met de mens met obesitas in contact te komen.

En daar dragen wij graag aan bij!